Lây truyền HIV từ mẹ sang con: Dự phòng bằng ARV

Chị Hoa là người nhiễm HIV từ chồng. Do sức khỏe của chị còn tương đối tốt và CD4 trên 800 nên chưa phải điều trị đến thuốc kháng virut (ARV). Rồi một ngày gần đây chị phát hiện ra mình có thai. Chị lo lắm. Bất cứ có thông tin gì về dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con chị đều xem và đọc rất kỹ. Xong đọc mãi chị không hiểu rõ được cách phòng thế nào cho hiệu quả. Hôm nay nhân lúc đi chợ về, chị bèn rẽ qua trạm y tế xã và quyết định tâm sự với chị trưởng trạm:

- Chị ơi, chị có rảnh không?

Em đang có điều muốn hỏi chị. Em bị nhiễm HIV và vừa phát hiện ra mình có thai. Em nghe nói là có thể dự phòng lây truyền HV từ mẹ sang con được phải không chị.

- Đúng rồi em. Nếu không được điều trị dự phòng thì có khoảng 30 - 40% trẻ em sinh ra từ các bà mẹ nhiễm HIV sẽ bị nhiễm HIV. Còn nếu được điều trị dự phòng thì con số này chỉ còn là dưới 5%.

Tư vấn lây truyền HIV cho phụ nữ mang thai tại Trung tâm y tế TP. Thanh Hóa. Ảnh: CK

- Vậy những trường hợp như thế nào sẽ được điều trị dự phòng hả chị?

- Trường hợp thứ nhất: Các đối tượng cần điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con bằng ARV là phụ nữ mang thai nhiễm HIV chưa đủ tiêu chuẩn điều trị ARV (giai đoạn lâm sàng 1-2 và CD4 >250 tế bào/mm³, giai đoạn lâm sàng 3 và CD4 >350 tế bào/mm³).

Trường hợp thứ 2: là phụ nữ mang thai nhiễm HIV đủ tiêu chuẩn điều trị ARV nhưng không có điều kiện điều trị ARV.

Trường hợp thứ 3: Phụ nữ mang thai nhiễm HIV không được quản lý trong thời kỳ mang thai hoặc phát hiện nhiễm HIV muộn khi chuyển dạ, khi đẻ và trẻ sinh ra từ những người mẹ nhiễm HIV.

Em nằm trong nhóm đối tượng thứ nhất.

- Vậy nếu được dự phòng cần phải uống thuốc từ khi nào?

- Phác đồ ưu tiên cho mẹ và con trong dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con là dùng AZT + liều đơn NVP (thực hiện cho các phụ nữ mang thai nhiễm HIV được quản lý trong thời gian trước sinh và có chỉ định điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con). Đối với mẹ khi mang thai được uống thuốc dự phòng hàng ngày từ tuần thai thứ 14 hoặc ngay khi phát hiện nhiễm HIV sau tuần thai thứ 14 cho đến khi chuyển dạ. Và khi chuyển dạ và sau đẻ cũng sẽ được chỉ định dùng thuốc cụ thể.

 

Đối với con, ngay sau khi sinh sẽ được uống NVP liều đơn 6mg, uống 1 lần ngay sau khi sinh + AZT 4mg/kg uống ngày 2 lần. Sau sinh tiếp tục AZT 4mg/kg uống 2 lần/ngày trong 4 tuần. Còn đối với phụ nữ mang thai nhiễm HIV không được quản lý trong thời kỳ mang thai hoặc được phát hiện nhiễm HIV muộn khi chuyển dạ và khi đẻ cũng có phác đồ điều trị cụ thể…

- Thế bây giờ em phải làm sao hả chị?

- Bây giờ em đến phòng khám sản của huyện để được khám, tư vấn và dùng thuốc dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con nhé. Ở đó em sẽ được các bác sĩ tư vấn cụ thể.

- Vâng, em cảm ơn chị.

Hà Nguyên Cường