Những nguy cơ khi mang đa thai

Nhiều phụ nữ mang đa thai có thể chưa biết mình đang thuộc diện thai nghén có nguy cơ cao, cho nên có hiểu biết về những nguy cơ tiềm ẩn, các biến chứng cũng như triệu chứng và các lựa chọn điều trị sẽ giúp phụ nữ đối phó tốt hơn với hoàn cảnh thai nghén của mình. Một số nguy cơ tiềm ẩn gây lo ngại cho thai trong khi một số khác lại đe dọa sức khỏe người mẹ.

Chuyển dạ sớm và sinh non

Có lẽ nguy cơ lớn nhất đi kèm với đa thai là chuyển dạ sớm, dẫn đến hậu quả là sinh non. Những phụ nữ mang đa thai có tỷ lệ chuyển dạ sớm cao gấp đôi so với những bà mẹ mang một thai. Nhiều trường hợp thai đôi, thai ba dễ tăng nguy cơ chuyển dạ sớm và dễ xảy ra các biến chứng nhưng gần như tất cả các trường hợp thai bốn trở lên đều sinh non. Ảnh hưởng của sinh non đến trẻ sơ sinh rất đa dạng, nhưng may mắn là những tiến bộ về công nghệ y học đã có thể hỗ trợ trẻ sinh non vượt qua những yếu kém ngay từ những ngày đầu trong cuộc sống. 

Ngoài sự căng thẳng về thể chất và cảm xúc vì phải mang thai đôi, thai ba... còn tăng nguy cơ bị các biến chứng thường gặp của thai nghén và có thể gặp những triệu chứng nghiêm trọng hơn do mang đa thai.

Hình ảnh thai đôi trong tử cung Hình ảnh đa thai qua siêu âm

Hội chứng thai đôi truyền máu cho nhau

Do có bất thường ở những mạch máu trong bánh nhau dẫn đến sự cung cấp máu không đều cho mỗi thai. Trạng thái này gây nguy hiểm cho cả 2 thai nhưng không ảnh hưởng đến sức khỏe người mẹ.

Ngoài ra, còn có thể do: Trong tiến trình phát triển của thai nghén, dây rốn của 2 thai xoắn vào nhau và gây chèn ép, làm giảm lưu lượng máu mang ôxy và chất dinh dưỡng đến một thai khiến thai không thể phát triển bình thường như thai kia; Phần bánh nhau dành cho mỗi thai to nhỏ khác nhau cho nên mỗi thai nhận máu không đồng đều.

Bất thường về nhận máu không đều ở 2 thai chỉ gặp ở những thai đôi phát triển từ một trứng và chung một bánh nhau, chung một buồng ối. Thông thường, người mẹ cần được theo dõi sát và có khi cần nhập viện.

Đái tháo đường khi mang thai

Tỷ lệ bệnh đái tháo đường phát triển khi mang thai ở những phụ nữ đa thai tăng gấp đôi, có lẽ do tăng hormon vì có hơn một thai và điều này đã ảnh hưởng đến khả năng của cơ thể đối với tiến trình xử lý insulin. Nhiều khi bệnh được kiểm soát bằng chế độ ăn nhưng đôi khi cần phải dùng insulin. Bệnh không tạo ra nguy cơ cho trẻ sơ sinh.

Bất thường ở bánh nhau

Dù là có một bánh nhau, hai bánh nhau hay bánh nhau chung thì người mang đa thai cũng có nguy cơ lớn hơn bị biến chứng nhau tiền đạo hay nhau bong non. Những  sự cố xảy ra với bánh nhau có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm cho người mẹ, gồm cả chảy máu trong khi có thai hoặc sau khi đẻ. Theo dõi sát có thể phát hiện sớm để không xảy ra tai biến.

Sự cố cho tim

Một nghiên cứu gần đây ở Canada đã đưa ra những thông tin nghiêm túc về mối nguy hiểm của đa thai. Phụ nữ mang thai đôi hay thai ba dễ bị suy tim hơn. Nguy cơ bị nhồi náu cơ tim khi mang đa thai có thể gấp gần 4 lần. Nguyên nhân có thể do tăng gánh nặng sinh lý, thêm một thai là làm tăng cung lượng tim của người mẹ. 

Tiền sản giật và tăng huyết áp do thai nghén

Huyết áp là vấn đề gây phiền muộn với nhiều bà mẹ mang đa thai. Tăng huyết áp khi mang thai khi trị số huyết áp đo được lớn hơn 140/90mmHg, vì vậy huyết áp cần được kiểm tra thường xuyên mỗi khi phụ nữ có thai. Cách chữa trị là nghỉ, nằm giường và đôi khi cần dùng thuốc. Trường hợp nặng cần cho đẻ sớm. Tăng huyết áp là một phần của tiền sản giật và thường kèm với nồng độ protein cao trong nước tiểu. Cứ 3 phụ nữ đa thai thì có 1 người  bị tiền sản giật, do đó cần được theo dõi sát vì dễ bị biến chứng nặng như suy thận, co giật hay đột quỵ. Tiền sản giật liên quan trực tiếp đến thai nghén, sau khi đẻ thì tiền sản giật sẽ hết và thường không có hệ quả kéo dài.  

BS. Đào Xuân Dũng