Tránh sốt xuất huyết khi mang bầu: Cách gì?

Khi mang bầu, người phụ nữ sẽ có sức đề kháng giảm xuống cho nên dễ mắc một số bệnh, nhất là bệnh nhiễm trùng như cúm, Rubella, đặc biệt là bệnh sốt xuất huyết. Các bệnh truyền nhiễm này đều có thể làm ảnh hưởng đến thai nhi, nguy hiểm nhất là có thể gây sẩy thai và tử vong mẹ.

Tác hại của bệnh sốt xuất huyết với bà bầu

Sốt xuất huyết do virus Dengue gây ra nên được gọi là sốt xuất huyết Dengue (SXHD) để tránh nhầm lẫn với một số sốt xuất huyết khác. Đặc điểm của SXHD ở giai đoạn đầu thường có sốt, kèm theo các triệu chứng viêm hô hấp trên như đau họng, viêm long, xuất tiết, đau đầu, đau mỏi cơ xương khớp gần giống như một số bệnh khác cho nên rất dễ bỏ qua hoặc tự mua thuốc để điều trị rất nguy hiểm. Sau giai đoạn này, nếu bà bầu bị mắc bệnh SXHD thì rất đáng lo ngại vì virus Dengue sẽ tác động vào cơ quan tạo máu của người mẹ và con (thai nhi) gây rối loạn đông máu, điển hình nhất là làm giảm số lượng tiểu cầu. Khi lượng tiểu cầu giảm sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hiện tượng đông máu, tức là làm cho chảy máu kéo dài rất nguy hiểm đến tính mạng của mẹ và thai nhi, đặc biệt trong loại bệnh SXHD xuất hiện tiền sốc hoặc sốc. SXHD ở người mẹ mang thai có thể gây suy thai hoặc đẻ non, thai chết lưu. Với người mẹ thì rất có thể bị chảy máu khó cầm, tiền sản giật, làm tổn thương đến chức năng gan, thận, chảy máu kéo dài khi chuyển dạ, do đó rất dễ gây tử vong cho mẹ. Ngoài ra, SXHD ở bà bầu còn có thể gây ra hiện tượng rau bong non, phù phổi cấp cũng nguy hiểm đến tính mạng cho cả mẹ và con.       

Hình ảnh bong rau non ở bà mẹ mang thai bị sốt xuất huyết.

Bệnh SXHD cho đến nay vẫn chưa có thuốc đặc hiệu để điều trị, đó là một khó khăn lớn cho người thầy thuốc cũng như người bệnh, đặc biệt là phụ nữ đang mang thai có nhiều nguy cơ xấu tiềm ẩn cho mẹ và con.

Khi bà bầu nghi mắc bệnh SXHD nên làm gì?

Trước hết cần bình tĩnh không nên lo lắng quá mức làm ảnh hưởng đến thai nhi nhưng cũng không được chủ quan. Vì vậy cần đi khám bệnh, tốt nhất là khám ở chuyên khoa sản phụ hoặc chuyên khoa truyền nhiễm để được xác định mức độ của bệnh,  có chỉ định điều trị và lời khuyên thỏa đáng. Tuyệt đối không được tự động mua thuốc để uống hoặc tiêm, nếu làm như vậy bệnh không những không khỏi mà có thể nặng thêm, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng của thai nhi và cả người mẹ. Nếu bác sĩ khám bệnh cho về điều trị và theo dõi tại gia đình (tức là bệnh thuộc loại nhẹ) thì nên nghỉ ngơi, tránh làm việc quá sức. Cần uống nhiều nước hơn bình thường để bù lượng nước và chất điện giải bị thất thoát do sốt. Tốt nhất là uống nước oresol, nếu chưa có oresol thì có thể tạm thời uống nước gạo rang hoặc tự pha 2 thìa cà phê đường mía với 8 thìa cà phê muối ăn trong 1 lít nước, uống theo nhu cầu. Nên uống thêm các loại nước ép hoa quả tươi như chanh, cam, xoài, dưa hấu, đu đủ… Nếu sốt chưa vượt quá 38 độ thì nên lau người, đắp khăn mát, nhất là vùng trán, nách, bẹn, hai bên thái dương. Nếu có chỉ định của bác sĩ cho dùng thuốc hạ nhiệt khi cần thiết thì tuyệt đối tuân thủ không tự động đổi thuốc, nhất là không được dùng thuốc aspirin hoặc sản phẩm có aspirin vì chúng sẽ làm tăng nguy cơ xuất huyết và khi có xuất huyết sẽ khó cầm. Điều quan trọng là luôn luôn tự theo dõi bệnh của mình hoặc có người nhà theo dõi giúp thì khi thấy bất thường cần đến bệnh viện ngay không được chần chừ.

Phòng ngừa bệnh như thế nào?

Hiện nay, SXHD đang có xu hướng gia tăng lan rộng và mọi đối tượng đều có thể mắc bệnh này bởi vì SXHD ở nước ta lần này có 4 týp huyết thanh. Việc phòng chống SXHD không thể đơn lẻ mà phải toàn thể cộng đồng tham gia tích cực mới có hy vọng ngăn chặn. Ở những vùng, địa phương đang có dịch xảy ra người bệnh cũng như người lành đều phải nằm màn khi ngủ để tránh muỗi đốt cả ban ngày lẫn ban đêm. Tích cực diệt muỗi và lăng quăng bằng mọi biện pháp từ dân gian đến hóa chất. Những người đang mang thai cần hết sức tránh mắc bệnh SXHD, để làm được điều đó nên mặc quần áo dài, chân đi tất, ngủ màn tuyệt đối để tránh muỗi đốt. Hằng ngày nên dùng hương muỗi trong phòng ngủ và xung quanh nhà để xua đuổi và diệt muỗi. Các loại đựng nước sạch dùng trong sinh hoạt nên có che đậy tránh muỗi đẻ trứng và nên thay nước hàng tuần để diệt lăng quăng. Không để nước đọng ở các nơi như lốp xe hỏng, vỏ dừa, ao tù, cống rãnh. Nên tích cực tham gia và vận động mọi người cùng tham gia phong trào vệ sinh môi trường ở nơi mình đang sinh sống.   

PGS.TS. Bùi Khắc Hậu