Teo âm đạo

Teo âm đạo là một hiện tượng bình thường của các chị em khi bước vào thời kỳ mãn kinh. Khi ấy, cơ thể người phụ nữ sẽ bị suy giảm sản xuất estrogen, các mô trong âm đạo trở nên khô, mỏng và teo tóp lại gây đau nhức và làm cho quá trình giao hợp trở nên khó khăn. Bệnh không những gây ra sự suy giảm tình dục mà còn có thể lây lan sang đường tiết niệu, dẫn đến việc khó đi tiểu, nước tiểu có máu và các vấn đề nghiêm trọng khác.

Âm đạo teo hay còn gọi là chứng viêm âm đạo teo ám chỉ một sự thay đổi bất thường của âm đạo xuất hiện khi có sự trượt giảm đột ngột với số lượng không nhỏ các hoóc môn giới tính nữ estrogen. Điều này đồng nghĩa với việc giảm các mức độ estrogen (do hai buồng trứng sản sinh ra nhằm góp phần duy trì sự bôi trơn và khỏe mạnh của các mô âm đạo) chính là “thủ phạm” gây nên chứng teo âm đạo.

Y học giải thích rằng khi các mức độ estrogen thấp hơn ngưỡng cho phép, mô âm đạo sẽ trở nên mỏng đi, khô hơn và co lại làm cho âm đạo teo dần. Lúc này cũng là thời điểm âm đạo dễ bị viêm nhiễm nhất.

Giảm estrogen do hai buồng trứng sản sinh ra chính là “thủ phạm” gây teo âm đạo.

Nguyên nhân gây teo âm đạo

Các triệu chứng teo âm đạo có thể gặp ở nhiều phụ nữ mãn kinh (khoảng 10 - 40%) phần lớn cần được điều trị nhưng chỉ khoảng 1/4 trong số này thực sự tìm đến bác sĩ để chữa trị.

Rối loạn vận mạch tuổi mãn kinh, ví dụ như cơn bốc hỏa xảy ra khi buồng trứng không còn tiết hormon estrogen có thể giảm dần theo thời gian dù có điều trị bằng estrogen hay không, nhưng các triệu chứng teo âm đạo lại thường tiến triển và khó có thể tự khỏi. Nếu không điều trị, người bệnh có thể phải chịu đựng sự khó chịu nhiều năm và giảm chất lượng sống.

Tình trạng teo âm đạo này cũng có thể xảy ra khi một phụ nữ đang nuôi con bằng sữa mẹ và nồng độ estrogen có thể thấp hơn bình thường; uống một số loại thuốc hay phải điều trị bằng bức xạ và hóa trị, phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng vì bất cứ lý do gì, rối loạn miễn dịch nhất định và không rõ lý do nhất định cũng có thể gây ra sự suy giảm estrogen và kết quả là teo âm đạo

Triệu chứng không rõ ràng

Trước khi bước sang thời kỳ mãn kinh khoảng 5 – 10 năm, phụ nữ thường không phát hiện ra bất kỳ triệu chứng nào của hiện tượng âm đạo teo. Nếu có thì nhìn chung, triệu chứng của nó cũng không mấy rõ ràng, có khi dễ bị nhầm lẫn với một số chứng nhiễm trùng khác, cụ thể là:

Đau nhức và ngứa âm đạo là các triệu chứng chính của tình trạng teo âm đạo. Ngoài ra, chị em còn có thể có cảm giác đau nhức và nóng rát, nhất là mỗi lần có quan hệ tình dục. Thậm chí, đôi khi các triệu chứng này có thể quá kích thích khiến chị em còn không thể tiếp tục quan hệ vợ chồng.

Trong trường hợp vùng sinh dục bị viêm nhiễm, có thể có chất dịch màu trắng kèm theo mùi hôi thối. Tình trạng này cũng được coi là nguyên nhân chính gây ra chảy máu sau khi giao hợp và chảy máu sau mãn kinh. 

Sẽ không có gì đáng ngạc nhiên nếu khi bị kết luận teo âm đạo mà chị em thấy mình có một vài triệu chứng bất ổn ở đường tiết niệu, vì các triệu chứng tiết niệu thường đi kèm với triệu chứng teo âm đạo, ví dụ như cảm giác nóng rát khi đi tiểu, đi tiểu thường xuyên hơn, đi tiểu ra máu. Tình trạng này cần được kiểm soát và khám theo định kỳ để tránh nhiễm trùng đường tiểu có thể xảy ra. 

Nên khám phụ khoa định kỳ để phát hiện sớm bệnh đường sinh dục. Ảnh: TL

Biện pháp điều trị teo âm đạo

Trong một số trường hợp, người phụ nữ có thể sử dụng chất bôi trơn và chất dưỡng ẩm để giữ cho các mô của âm đạo ẩm và linh hoạt hơn, từ đó giúp chuyện ấy thoải mái hơn.

Nếu những biện pháp này vẫn không đủ để cứu cánh thì liệu pháp dùng estrogen có thể được thay thế. Việc thay đổi hoóc-môn có thể ngăn chặn nhiều những thay đổi liên quan đến chứng teo âm đạo và giúp đảo ngược một số thiệt hại do teo âm đạo gây nên tại một số thời điểm thích hợp.

Bên cạnh đó, các chị em không nên xấu hổ để thảo luận tất cả các vấn đề như khô âm đạo với các bác sĩ phụ khoa. Bởi vì khô âm đạo cũng có thể là một triệu chứng của một bệnh nào đó tiềm ẩn nên được giải quyết.

Thường thì một bác sĩ phụ khoa có thể điều trị cho tình trạng này của bạn. Đôi khi bạn có thể phải đến gặp một bác sĩ nội tiết chuyên về các vấn đề y tế liên quan đến các kích thích tố để điều trị.

Bác sĩ nội tiết có thể khuyên bạn nên thử nghiệm sử dụng nội tiết tố để xác định hàm lượng hoóc-môn của cơ thể. Đây là biện pháp để tìm ra một liều lượng estrogen thích hợp giúp giải quyết chứng teo âm đạo và hạn chế các tác dụng phụ của chúng.

Phòng teo âm đạo như thế nào?

Cần phát hiện các triệu chứng sớm để có thể ngăn chặn teo âm đạo. Thông thường, để khắc phục tình trạng này, chị em có thể quan tâm đến việc bổ sung estrogen cho âm đạo cũng như dùng chất bôi trơn âm đạo có nguồn gốc từ nước cho mỗi lần có quan hệ tình dục.

 

Có quan hệ tình dục thường xuyên cũng góp phần làm giảm các triệu chứng teo âm đạo vì quá trình giao hợp có thể củng cố, cải thiện việc lưu thông, tuần hoàn máu nơi âm đạo, giúp duy trì các mô âm đạo – một trong những điều kiện quan trọng khiến âm đạo không bị teo. Nhiều loại kem và sữa dưỡng tại chỗ có thể giúp cải thiện tình hình và có hiệu quả trong việc làm giảm các triệu chứng teo âm đạo trước khi chúng trở nên tồi tệ hơn. 

  Bác sĩ  Cẩm Tú